مکمل کلاژن یکی از پروتئین‌های مهم بدن است که در همه جا از جمله پوست دیده می‌شود. کلاژن به معنای چسب است و سلول‌ها را کنار هم نگه می‌دارد و خاصیت ارتجاعی پوست را حفظ می‌کند. برای جلوگیری از پیر شدن صورت و ایجاد چین و چروک باید به کافی بودن میزان کلاژن در بدن هم توجه کرد. در صورت نیاز به تزریق کلاژن و یا مصرف مکمل‌های کلاژن ساز پرداخت.با افزایش سن، ناخن‌ها ضخیم‌تر می‌شود، خاصیت ارتجاعی پوست کم می‌شود، زخم‌ها دیر‌تر خوب می‌شود و شکستگی‌ها دیرتر ترمیم می‌شود همه این‌ها نشانه‌های کم شدن میزان کلاژن در بدن است که فراوان‌ترین پروتئین موجود در بدن می‌باشد.

---

فهرست مطالب

• مکمل کلاژن چیست؟!
• عوامل مؤثر در کاهش و افزایش تولید مکمل کلاژن در بدن چیست؟
• تزریق کلاژن چه اثراتی بر صورت دارد؟
• کلاژن چه فوایدی برای سلامت دارد؟
• عوارض مصرف قرص کلاژن چیست؟
• سخن پایانی و سوالات متداول

---

مکمل کلاژن چیست؟!

با رعایت رژیم غذایی مناسب که هم اسید آمینه‌های اولیه ساخت پروتئین کلاژن را در بر داشته باشد و هم ویتامین C مورد نیاز برای انجام متابولیسم ساخت کلاژن، می‌توان پیری را به تعویق‌اند اخت و آثار آن را کمرنگ‌تر نمود. کلاژن انواع مختلفی دارد اما 90 درصد از کلاژن‌های موجود در بدن کلاژن نوع 1 هستند.

عوامل مؤثر در کاهش و افزایش تولید مکمل کلاژن در بدن چیست؟

مواد غذایی حاوی ویتامین ث مثل انواع میوه‌ها و سبزیجات  سیر؛ و مواد غذایی حاوی پروتئین مثل گوشت قرمز، گوشت سفید، تخم مرغ، لبنیات و حبوبات کلاژن سازی را افزایش می‌دهند. آب استخوان مرغ یا گاو و گوسفند دارای مقادیر زیادی کلاژن است. ژلاتین هم یک ماده غذایی سرشار از کلاژن است. مواد غذایی حاوی اسید چرب امگا 3 سبب افزایش تولید کلاژن می‌شوند.

بعضی از ماهی‌ها مثل ماهی آزاد، ماهی تن، مغزهایی مثل بادام، بادام هندی و گردو و روغن‌های گیاهی از مواد غذایی حاوی امگا 3 هستند. مصرف زیاد مواد قندی، سیگار کشیدن و پرتوهای فرابنفش خورشید باعث کاهش تولید کلاژن می‌شوند.البته برای کسب اطلاعات بیشتر میتوانید مقاله اسپری مو چیست  را بخوانید.

مکمل‌های غذایی کلاژن:

وجود کلاژن در بدن باعث تشویق بدن به تولید کلاژن بیشتر می‌شود به همین علت امروزه یکی از راه‌های مبارزه با پیری مصرف مکمل خوراکی کلاژن است.

هنوز تأثیرات مثبت یا منفی این مکمل‌ها کاملا تأیید نشده است. همه کلاژن مصرفی جذب بدن نمی شود و یا این که ممکن است این کلاژن تجزیه شده و به دیگر پروتئین‌های مورد نیاز بدن تبدیل شود اما می‌تواند در تحریک ساخت کلاژن توسط بدن نقش داشته باشد. البته در مطالعاتی دیده شده است که مصرف مکمل کلاژن در خانم‌های مسن باعث افزایش خاصیت ارتجاعی پوست آنان شده است.

کلاژن‌های خوراکی باعث افزایش رشد مو و ناخن و روشن شدن رنگ پوست می‌شوند. رطوبت پوست را افزایش داده و باعث تسریع بهبود زخم‌ها می‌شود. البته مصرف مکمل‌های غذایی کلاژن علاوه بر پوست، تاثیرات مثبت دیگری هم در استخوان ها، غضروف‌ها و تاندون‌های بدن دارند و به طور کلی استحکام آنها را افزایش می‌دهند. 

هنوز بی خطر بودن مکمل‌های خوراکی کلاژن ثابت نشده است؛ همچنین ممکن است عوارضی مثل احساس سنگینی، سوزش معده و یا حساسیت در پی داشته باشد. به هر حال، اگر فردی مایل به مصرف کلاژن خوراکی باشد بهتر است قرص‌های دارای کلاژن و ویتامین ث را مصرف کند یا همزمان با مصرف کلاژن، مواد غذایی یا قرص‌های حاوی ویتامین C مصرف کند.

تزریق کلاژن چه اثراتی بر صورت دارد؟

• باعث پر شدن گونه‌ها می‌شود
• با به لب‌ها باعث برجسته شدن آن می‌شود
• تزریق به پوست صورت باعث سفت شدن پوست می‌شود و از افتادگی پوست صورت جلوگیری می‌کند. سفت شدن پوست به خاطر سفت شدن دیواره سلول‌های پوستی اتفاق می‌افتد.
• چین و چروک‌ها بخصوص آنهایی که تازه هستند را از بین می‌برد
• باعث نرمی و لطافت پوست می‌شود.
• مقاومت پوست را در برابر تابش‌های خورشید افزایش می‌دهد.
• تزریق کلاژن به پوست سبب کند شدن فرایند پیری در آن می‌شود.
• افرادی که صورت‌های لاغری دارند می‌توانند با تزریق کلاژن صورت خود را پر کنند.
• تزریق کلاژن خط اخم بین ابروها و روی پیشانی را کمتر و کمرنگ‌تر می‌کند.
• با تزریق کلاژن فرورفتگی‌های ناشی از جای جوش کم‌تر به چشم می‌خورند.

کلاژن چه فوایدی برای سلامت دارد؟

علی‌رغم ادعاهای مطرح شده در مورد فواید مکمل‌های کلاژن برای استحکام پوست، مقابله با آسیب‌های ناشی از افزایش سن، تقویت سلامت استخوان و مزایای دیگر، تعداد کمی از مطالعات اثربخشی این مکمل‌ها را آزمایش کرده‌اند.البته برای کسب اطلاعات بیشتر میتوانید مقاله مراحل کاشت ابرو را بخوانید.

اکثر مطالعاتِ انجام شده در مورد فواید مکمل‌های کلاژن، دامنه‌ی کوچک یا محدودی دارند. لازم به ذکر است بیشتر این تحقیقات توسط تولیدکنندگان انجام شده‌ و به همین خاطر ممکن است فقط نتایج مثبت ذکر شده باشند. در هر حال در ادامه یافته‌های به‌دست‌آمده از همین تحقیقات را مشاهده خواهید کرد.

1- تاثیرات کلاژن روی پوست

75 درصد از وزن خالص پوست، متعلق به کلاژن است. با افزایش سن، لایه‌های داخلی پوست، کلاژن خود را از دست می‌دهند و علاوه بر از دست دادن انعطاف پذیری خود، آسیب پذیر‌تر هم می‌شوند.

در یک مطالعه در سال 2015، دانشمندان به بررسی نقش مکمل‌های کلاژن در بهبود تراکم کلاژن پوست پرداختند. نتایج بدست آمده نشان داد مصرف مکمل‌، می‌تواند ضمن بهبود رطوبت پوست، شبکه‌ی کلاژن را هم تقویت کند که بطور بالقوه با علائم پیری مبارزه خواهد کرد.

مطالعات دیگر، به بررسی قابلیت ارتجاعی پوست (که با شروع 20 سالگی رو به تحلیل می‌رود) پرداختند. یک مطالعه در سال 2014 نشان داد زنانی که در سنین 35 تا 55 سالگی، به جای دارونما، به مدت 8 هفته، مکمل کلاژن مصرف کرده بودند، در نهایت متوجه بهبود قابلیت ارتجاعی پوست خود شده‌اند.

اخیرا هم یک مطالعه‌ی مروری در سال 2019 نتیجه گرفته مکمل‌های کلاژن بی خطر هستند و می‌توانند خاصیت ارتجاعی، رطوبت و تراکم پوست را بهبود ببخشند. گرچه در این مطالعه هم تاکید شده که برای تعیین دوز مناسب درمان و به منظور پیشگیری از عوارض مصرف قرص کلاژن، تحقیقات بیشتری لازم است.

2- فواید کلاژن برای سلامت استخوان

معلوم نیست که مصرف مکمل تاثیری روی سلامت استخوان دارد یا نه!

در مطالعه‌ای که در سال 2010 در مجله‌ی Maturitas منتشر شد، محققان دریافتند که مکمل‌های کلاژن تاثیری در بهبود سلامت استخوان زنان یائسه نداشته‌اند. در این مطالعه، 71 خانم مبتلا به استئوپنی شرکت کردند که یک گروه به مدت 24 هفته پودر کلاژن هیدرولیز شده و گروه دیگر دارونما مصرف کردند. نتایج نشان دادند که مصرف پودر کلاژن هیچ تاثیری روی متابولیسم استخوان ندارند..البته برای کسب اطلاعات بیشتر میتوانید مقاله هایفوتراپی چیست را بخوانید.

با اینوجود یک مطالعه‌ی دیگر که در سال 2018 منتشر شد، نتیجه گیری کرد که پپتید کلاژن، تراکم مواد معدنی استخوان را در زنان یائسه بیشتر می‌کند. در ضمن مصرف مکمل با تغییر مطلوب مارکرهای استخوانی همراه بوده است که نشان‌دهنده‌ی بهبود تولید استخوان و کاهش ضریب تخریب استخوان است.

3- تاثیر کلاژن روی ترکیب بدنی

ممکن است بعضی از افراد، به منظور حفظ توده‌ی عضلانی یا کاهش توده‌ی چربی، کلاژن مصرف کنند. مطالعات در این مورد محدود است و نتایج متفاوتی را ارائه داده است.

یک مطالعه در سال 2019 که در Nutrients منتشر شد، به بررسی تاثیر مصرف قرص کلاژن (همراه با تمرینات مقاومتی) روی ترکیب بدنی مردان ورزشکار پرداخته است. 57 مرد در یک برنامه‌ی 12 هفته‌ای مشارکت کردند که یک گروه فقط تمرینات مقاومتی انجام دادند و گروه دیگر علاوه بر تمرین، قرص کلاژن هم مصرف کردند. محققان متوجه شدند که افزایش عضله در هر دو گروه به یک اندازه بوده. با اینحال کسانی که کلاژن مصرف می‌کرده‌اند، (به مقدار خیلی کم) عضلات خشک (فاقد چربی) بیشتری داشتند، که احتمالا مربوط به تکامل بافت همبندی است.

4- اثرات مکمل کلاژن در تسکین درد مفصلی

کلاژن، به افزایش تولید غضروف (ساختمانی قابل ارتجاع که استخوان‌ها را می‌پوشاند و از آنها محافظت می‌کند و به مفاصل کمک می‌کند راحت‌تر حرکت کنند) کمک می‌کند.تولید غضروف و کلاژن با افزایش سن، کاهش می‌یابد. شواهدی وجود دارد که نشان می‌دهد مصرف مکمل‌های کلاژن (از جمله پودر کلاژن کلاژینو) به کاهش درد مفصلی و کنترل علائم آرتروز کمک می‌کند.

 در سال 2019، محققان مطالعات مربوط به نقش مکمل‌های کلاژن، روی علائم آرتروز را بررسی کردند. متاآنالیز منتشر شده در International Orthopedics به این نتیجه رسید که کلاژن، مانع خشک شدن عضلات (یکی از اصلی‌ترین علائم آرتروز) می‌شود. با اینحال مکمل‌های کلاژن تاثیر چندانی روی کم کردن درد و محدودیت عملکردی مفاصل ندارند.

5- فواید مکمل کلاژن برای پیشگیری از بیماری‌های قلبی

بعضی از افراد، کلاژن را به منظور تقویت سلامت قلب مصرف می‌کنند. با اینحال تحقیقات محدودی وجود دارند که از این ادعا حمایت کنند.یک مطالعه‌ی مستقل در سال 2017 نشان داد که مصرف منظم تریپپتید کلاژن (به مدت 6 ماه) علاوه بر بهبود سطح کلسترول، ریسک تصلب شرایین را هم کم می‌کند.

6- دیگر فواید مصرف مکمل کلاژن

بسیاری از افراد مکمل‌های کلاژن را به منظور بهبود سلامت چشم، بهبود ظاهر پوست، ناخن و تسریع روند کاهش وزن، مصرف می‌کنند. با اینحال شواهد کمی در دسترس است که چنین فوایدی را تایید کند.

عوارض مصرف قرص کلاژن چیست؟

• نکته: مکمل‌های کلاژن به سه شکل قرص، کپسول و پودر ارائه می‌شوند؛ عوارضی که در این بخش مشاهده می‌کنید مربوط به تمام اشکال کلاژن است.

علائم خفیف گوارشی و/یا احساس طعم بد در دهان، جزو رایج‌ترین عوارض مصرف قرص کلاژن هستند. این نگرانی هم وجود دارد که تحریک سنتز کلاژن، منجر به افزایش استرس اکسیداتیو و تولید انواع اکسیژن واکنش پذیر (ROS) شود.

کسانی که به ماهی، صدف یا تخم مرغ حساسیت دارند نباید کلاژن مصرف کنند؛ چراکه بیشتر مکمل‌ها با استفاده از این ترکیبات ساخته شده‌اند.

ایمنی مصرف مکمل‌های کلاژن مورد بررسی قرار نگرفته؛ لازم به ذکر است عوارض پودر کلاژن و دیگر موارد مربوط به ایمنی مصرف مکمل‌های کلاژن در زنان باردار، مادران شیرده، کودکان، و کسانی که مشکلات پزشکی دارند یا دارو مصرف می‌کنند، اثبات نشده است.

باید بدانید بعضی از مکمل‌های کلاژن به علت ادعاهای نادرست توسط سازمان غذا و دارو (FDA) منع و از فروشگاه‌ها جمع‌آوری شده‌اند. از نظر FDA، محصولاتی که ادعا می‌کنند چین و چروک را برطرف می‌کنند یا قادر به تولید کلاژن هستند، دارو محسوب می‌شوند. (نه مکمل!) چنین محصولاتی موظف هستند در مورد ایمنی و اثربخشی خود، شواهد محکم و قاطعانه‌ای را ارائه دهند و اگر هیج مدرکی وجود نداشته باشد، یا شواهد ارائه شده کافی نباشند، حذف خواهند شد.

سخن پایانی

شما در این مقاله با مکمل کلاژن آشنا شدید. همچنین از فواید و تاثیرات آن بر سلامتی آگاه شدید. اگر سوال یا نظری دارید آن را در کامنت مطرح کنید تا در اسرع وقت توسط ما جواب داده شود.

سوالات متداول